- Αποκαλυπτική συνέντευξη από τον συνταγματολόγο Δρ. Απόστολο Παπακωνσταντίνου που χειρίζεται την υπόθεση
- Συνέντευξη στο ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΡΟΣΣΙΟ
 |
| ΔΡ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ |
Η συνεχιζόμενη αντίσταση των κατοίκων της Κερατέας και οι συχνές συγκρούσεις με δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ. αναδεικνύουν ένα μείζονος σημασίας κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο έχει προσλάβει μεγάλες διαστάσεις. Η αντίθεση των κατοίκων στην εγκατάσταση Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.) στη θέση «Οβριόκαστρο» της Κερατέας απασχολεί εδώ και επτά περίπου χρόνια τη δημοσιότητα. Η συνέντευξη για το θέμα αυτό με τον Συνταγματολόγο Δρ. Απόστολο Παπακωνσταντίνου, βασικό εταίρο μιας από τις μεγαλύτερες δικηγορικές εταιρείες με αντικείμενο το Δημόσιο Δίκαιο («Απ. Παπακωνσταντίνου – Ελ. Κουτσιμπού – Γ. Κατρούγκαλος και Συνεργάτες»), ο οποίος εκπροσωπεί τον Δήμο Λαυρεωτικής –και πριν από αυτόν τον Δήμο Κερατέας- στο Συμβούλιο της Επικρατείας, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στους Διεθνείς Οργανισμούς, όπου έφτασε το πρόβλημα, αποκαλύπτει πτυχές της υπόθεσης που δεν έχουν μέχρι σήμερα δει το φως της δημοσιότητας. Ωστόσο, η αλλαγή πλεύσης της κυβέρνησης στο θέμα, δημιουργεί βάσιμες ελπίδες για αποκλιμάκωση και τελικώς επίτευξη λύσης στο μείζον αυτό κοινωνικό ζήτημα.
Πως φτάσαμε στο «φαινόμενο Κερατέα» κ. Παπακωνσταντίνου;
Η φράση με την οποία περιγράψατε το ζήτημα είναι νομίζω επιτυχής. Η αντίσταση και οι αντιδράσεις των κατοίκων της Κερατέας και της Λαυρεωτικής αποτελεί πράγματι ένα βαθύτατα κοινωνικό και πολιτικό φαινόμενο, τόσο με την επιστημονική, όσο και με την τρέχουσα έννοια. Το πρόβλημα ξεκινά ουσιαστικά το έτος 2003 όταν με νόμο χωροθετήθηκαν ο Χ.Υ.Τ.Α. της νοτιοανατολικής Αττικής στη θέση «Βραγόνι» ή «Οβριόκαστρο» Κερατέας και ο Χ.Υ.Τ.Α. της βορειοανατολικής Αττικής στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού. Κατά την άποψή μου η πηγή του προβλήματος, που έχει λάβει σήμερα εκρηκτικές διαστάσεις, ήταν ότι η χωροθέτηση αυτή έγινε χωρίς να έχει προηγηθεί σοβαρή επιστημονική μελέτη, επαρκής τεκμηρίωση και εξέταση εναλλακτικών θέσεων και, κυρίως, χωρίς να έχει προηγηθεί ειλικρινής διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και τους φορείς τους. Δυστυχώς, όπως γίνεται συνήθως στη χώρα μας, όταν το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική έφτασε στα όριά του, η Διοίκηση αποφάσισε να επιλέξει, σπασμωδικά και χωρίς σοβαρή προεργασία, δύο θέσεις για την εγκατάσταση Χ.Υ.Τ.Α., οι οποίες, όπως αποδείχθηκε, ήταν τελείως ακατάλληλες για τον σκοπό αυτό και δεν συναντούσαν την ελάχιστη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών. Δεν συγκέντρωναν δηλαδή τις προδιαγραφές που είναι απολύτως αναγκαίες και εν πολλοίς αυτονόητες σε κάθε σύγχρονη ευνομούμενη Πολιτεία. Η αντίθεση των τοπικών φορέων και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ανατολικής Αττικής στη χωροθέτηση αυτή οδήγησε, εσφαλμένα κατά την άποψή μου, στο απονενοημένο διάβημα της χωροθέτησης των δύο αυτών Χ.Υ.Τ.Α. με νόμο! Πρόκειται για σαφή υπέρβαση της αρχής της διάκρισης των λειτουργιών λόγω της εισπήδησης της νομοθετικής λειτουργίας στις αρμοδιότητες της εκτελεστικής, αφού η χωροθέτηση των Χ.Υ.Τ.Α. πραγματοποιείται αποκλειστικώς με πράξεις της Διοικήσεως. Ο τότε Δήμος Κερατέας και η Κοινότητα Γραμματικού προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας το έτος 2004 ζητώντας την ακύρωση των περιβαλλοντικών όρων των δύο αυτών εγκαταστάσεων. Δυστυχώς, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας, κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία και εξαντλώντας την αυστηρότητά του, απέρριψε το έτος 2007 τις αιτήσεις ακυρώσεως, κρίνοντας, μεταξύ των άλλων, ότι η παραβίαση της αρχής της διάκρισης των λειτουργιών «συγχωρείται», κατά κάποιο τρόπο, λόγω του «επείγοντος» χαρακτήρα του προβλήματος της διαχείρισης των αποβλήτων. Το έτος 2008, τόσο ο τότε Δήμος Κερατέας, όσο και η Κοινότητα μου ανέθεσαν να χειριστώ το νομικό σκέλος της υπόθεσης.
Ποια είναι τα βασικά νομικά επιχειρήματα του Δήμου Λαυρεωτικής και των κατοίκων της Κερατέας;
Το Καλοκαίρι του έτους 2009 η τότε Κυβέρνηση προχώρησε, αν και διαπίστωνε αποδεδειγμένα ότι η χωροθέτηση του Χ.Υ.Τ.Α. ήταν εσφαλμένη τεχνικά και δεν συγκέντρωνε τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών, σε έγκριση της παράτασης και ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων του έργου, η ισχύς των οποίων είχε ήδη λήξει από το έτος 2008. Η προχειρότητα που επέδειξε ήταν κάτι παραπάνω από χαρακτηριστική. Μετά από πολλά έτη εμπειρίας, με την πανεπιστημιακή, επιστημονική και δικηγορική μου ενασχόληση με το Δημόσιο Δίκαιο, θα τολμούσα να την αποκαλέσω κραυγαλέα και προκλητική. Εξέδωσε πράξεις κήρυξης αναγκαστικής απαλλοτριώσεως της έκτασης με προφανέστατες νομικές ελλείψεις, δεν πραγματοποίησε νέα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, παρά τα τεχνικά προβλήματα που στο μεταξύ διάστημα αναφάνηκαν, ενώ συγχρόνως υπέπεσε, κατά την άποψή μου, σε σωρεία παραβάσεων των διαδικασιών που προβλέπει ο νόμος. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα με τον Χ.Υ.Τ.Α. Κερατέας είναι ότι η έκταση στην οποία προγραμματίζεται να εγκατασταθεί βρίσκεται εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Λαυρεωτικής και εν μέρει εντός κηρυγμένης ζώνης απολύτου προστασίας του αρχαιολογικού χώρου του Οβριοκάστρου Κερατέας, όπου σώζεται οχυρωμένος οικισμός των ελληνιστικών χρόνων και άλλα ιδιαίτερης σημασίας ακίνητα αρχαία μνημεία. Πρόκειται δίχως αμφιβολία για έναν αρχαιολογικό χώρο μείζονος πολιτιστικής σημασίας, ο οποίος αποτελεί το σημαντικότερο στοιχείο της πολιτιστικής κληρονομιάς της ευρύτερης περιοχής της Κερατέας και περίτρανη απόδειξη της ιστορικής συνέχειας και της ιστορικής μνήμης των κατοίκων της. Το σημείο εγκατάστασης του Χ.Υ.Τ.Α. βρίσκεται σε απόσταση λίγων δεκάδων μέτρων από τα αρχαία μνημεία και σε άμεση οπτική επαφή με αυτά! Για τον λόγο αυτό, οι αρμόδιες Εφορίες Αρχαιοτήτων έχουν ταχθεί εναντίον της χωροθέτησης του έργου, ενώ πρόσφατα η αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία (Β΄ ΕΠΚΑ) εξέφρασε, κατόπιν αυτοψίας στον χώρο, την κρίση ότι η χωροθέτηση αυτή αντίκειται ευθέως στην αρχαιολογική νομοθεσία (!). Θα μου επιτρέψετε να προσθέσω ότι αντίκειται ευθέως και στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο με πάγια νομολογία του απαγορεύει επεμβάσεις πλησίον αρχαίων μνημείων που επιφέρουν βλάβη τους. Όπως καταλαβαίνετε, τυχόν κατασκευή του Χ.Υ.Τ.Α. στη θέση αυτή επιφέρει αναπόδραστα την πλήρη καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου. Το κυριότερο σε σχέση με τη νομιμότητα του έργου είναι ότι δεν έχει μέχρι σήμερα γνωμοδοτήσει το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο! Όπως γνωρίζετε για πολύ ήσσονος σημασίας έργα και για πολύ υποδεέστερης αξίας αρχαία μνημεία είναι υποχρεωτική η γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου…
Πως εξηγείται κ. Παπακωνσταντίνου το γεγονός ότι δεν έχει γνωμοδοτήσει το Κ.Α.Σ.;
 |
| ΚΟΥΡΟΣ ΟΒΡΙΟΚΑΣΤΡΟ |
Οι λόγοι νομίζω ότι είναι προφανείς. Η Διοίκηση φοβάται, πολύ απλά, ότι οι αρχαιολόγοι – μέλη του Κ.Α.Σ. θα ορθώσουν το επιστημονικό ανάστημά τους και θα γνωμοδοτήσουν αρνητικά. Άλλη εξήγηση δεν μπορεί να δώσει κανείς. Σας επισημαίνω μάλιστα ότι πριν λίγες ημέρες ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο οποίος είναι το μεγαλύτερο και αρχαιότερο επιστημονικό σωματείο του Υπουργείου Πολιτισμού, μέλη του δε είναι οι μόνιμοι αρχαιολόγοι του Υπουργείου Πολιτισμού, αναγκάστηκε, βλέποντας τη εξέλιξη αυτή, να εκδώσει ανακοίνωση, με την οποία τάσσεται ριζικά αντίθετος στην εγκατάσταση Χ.Υ.Τ.Α. στο Οβριόκαστρο!
αυτό…
Πράγματι, εκπονήσαμε και αποστείλαμε εκ μέρους του Δήμου Λαυρεωτικής τις από 28.01.2011 και 14.02.2011 καταγγελίες για το υπόψη ζήτημα στην UNESCO και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Τις καταγγελίες αυτές υπογράφουν πολλές χιλιάδες κατοίκων της ευρύτερης περιοχής της Λαυρεωτικής. Όπως τεκμηριώνουμε με αυτές, οι αποφάσεις της εθνικής Διοίκησης για την αδειοδότηση του επίμαχου Χ.Υ.Τ.Α. αντίκειται ευθέως στους ορισμούς της Διεθνούς Σύμβασης της Γρανάδας του έτους 1985 για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στην Ευρώπη, της (αναθεωρημένης) Ευρωπαϊκής Σύμβασης της Βαλέττας της 16ης Ιανουαρίου 1992 για την Προστασία της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς, της Σύμβασης των Παρισίων της 6ης Μαΐου 1969 για την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς, καθώς και της Διεθνούς Σύμβασης των Παρισίων της 23ης Νοεμβρίου 1972 για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Ζητά δε ο Δήμος Λαυρεωτικής με τις ανωτέρω καταγγελίες την ενεργοποίηση των εν λόγω Διεθνών Οργανισμών με σκοπό την αποτροπή της καταστροφής των σημαντικών αυτών αρχαίων μνημείων, τα οποία συνιστούν στοιχεία όχι μόνον της εθνικής αλλά, ευρύτερα, της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
ΒΑΣΗ
«Κραυγαλέα προβληματική από τεχνική και νομική άποψη η χωροθέτηση»
Ποια είναι η εξέλιξη της υπόθεσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας κ. Παπακωνσταντίνου και ποιες είναι οι προσδοκίες για τους κατοίκους της περιοχής;
Η αίτηση ακυρώσεως που έχουμε ασκήσει κατά της έγκρισης παράτασης – ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων του Χ.Υ.Τ.Α. έχει προσδιορισθεί να συζητηθεί στο Σ.τ.Ε. στη δικάσιμο της 9ης Μαρτίου 2011. Ελπίζω ότι το Δικαστήριο θα σταθμίσει πληρέστερα τα νομικά επιχειρήματα και θα κάνει τη μεγάλη υπέρβαση σε σχέση με την προηγούμενη απόφασή του, του έτους 2007. Πιστεύω ότι η τήρηση της νομιμότητας και, μάλιστα, της συνταγματικής νομιμότητας, είναι πάνω από οποιαδήποτε «ανάγκη» που γίνεται «φιλοτιμία». Τα πράγματα είναι απλά. Η Διοίκηση οφείλει να χωροθετήσει εκ νέου με σοβαρότητα και επιστημονική τεκμηρίωση σύγχρονες εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων. Τότε μόνον θα έχει τη συναίνεση της κοινωνίας, τοπικής και ευρύτερης. Αναρωτιέμαι αν είναι τόσο δύσκολο να επιτύχουμε, ως κοινωνία και ως Πολιτεία, τα αυτονόητα…
Μια τελευταία ερώτηση κ. Παπακωνσταντίνου, όχι τόσο νομική. Πως κρίνεται τα επεισόδια στην Κερατέα;
Κανείς δεν μπορεί να συμφωνήσει, σε μια δημοκρατική και ευνομούμενη Πολιτεία, με τη βία, από όπου και αν προέρχεται. Το κρισιμότερο είναι εν προκειμένω να δούμε τι την προκαλεί. Η πραγματικότητα είναι αποκαλυπτική. Η εμμονή της Διοίκησης σε μια χωροθέτηση που είναι κραυγαλέα προβληματική, τόσο από τεχνική, όσο και από νομική άποψη οδηγεί στα σοβαρά αυτά περιστατικά. Κοιτάξτε. Ο αρχαιολογικός χώρος του Οβριοκάστρου, στον οποίο σας θυμίζω έχει βρεθεί ένας από τους σπουδαιότερους Κούρους, που κοσμεί σήμερα το Εθνικό Αρχαιολογική Μουσείο, αποτελεί την καρδιά και την ψυχή των κατοίκων της Κερατέας. Είναι η συνέχεια της ιστορικής μνήμης και του πολιτισμού της περιοχής. Γνωρίζω πλέον καλά τους κατοίκους της περιοχής. Άνθρωποι με Περηφάνια και Αξιοπρέπεια. Αρβανίτες, πραγματικοί. Δεν εκπλήσσομαι έτσι από την εξέλιξη των πραγμάτων. Ουδείς δικαιούται να καταστρέφει την πολιτιστική κληρονομιά μιας κοινωνίας, ούτε να διακόπτει την ιστορική συνέχεια και την ιστορική μνήμη χιλιάδων ετών. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να το κάνει χωρίς την τήρηση των νομίμων προϋποθέσεων και με τη βία. Θα συμφωνήσετε άρα νομίζω μαζί μου ότι το «φαινόμενο Κερατέα» έχει την εξήγησή του…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου